New Quay Tragedy

Aan de rand van The Burren, een in kalksteen gebeeldhouwd maanlandschap in County Clare (Ierland) staat Corcomroe Abbey, in goed Iers ‘Mainistir Chorca Mrua’. Een smal landweggetje vanuit het gehucht Bealaclugga voert naar de ruïne van wat eens een bloeiende cisterciënzer abdij moet zijn geweest. Alle monniken zijn verdwenen en zelfs op een rustige zomerdag vind je hier niemand. De stilte is oorverdovend als je tussen de overblijfselen van de kloosterkerk dwaalt. Het dak ontbreekt, de hemel is hier dichterbij dan ooit.

Mijn oog valt op een paar graven. Tussen eeuwenoude Keltische kruizen en een verweerd Mariabeeld rust Suzanne Connolly (17). Even verderop hebben de zusjes Mary (19) en Ann (18) O’Dea hun laatste rustplaats gekregen. Alle drie gestorven op 29 juni 1969. Wat is hier gebeurd? Eén sleutel ligt voor het oprapen: de graven verwijzen naar de ‘New Quay Tragedy’. New Quay is een van de dorpjes op deze landtong in de machtige baai van Galway, genoemd naar een kade die in 1837 is aangelegd.

Vaartochtjes

Het is deze kade waar de Redbank Oyster Fisheries Company in de zomer van 1969 een uitbundig dorpsfeest organiseerde. De trotse oestervissers namen op deze zonnige zondag een nieuwe platbodem in gebruik die speciaal was ontworpen om in de ondiepe wateren voor de westkust van Ierland op oesters en andere schelp- en schaaldieren te vissen. Na de ochtendmis werd de ‘Red Bank’ volgens goed katholiek gebruik gezegend. Vanaf de kade in New Quay werden onophoudelijk gratis vaartochtjes gehouden.

Tegen de klok van zes uur ’s avonds hield de schipper het voor gezien. Het was mooi geweest. Maar op dat moment verscheen een groep schoolmeiden die terugkwam van een wedstrijdje camogie, een van hurley afgeleide balsport die in Ierland vooral door vrouwen wordt gespeeld. Ze smeekten de schipper om nog één vaartochtje. Morrend liet hij de meiden toe, net als tientallen andere jongeren die nog eenmaal wilden meevaren. Met 49 opvarenden aan boord werd het anker gelicht.

Koektrommel

Ooggetuigen vertelden later in The Clare Echo en The Clare Champion en voor de camera’s van RTÉ News dat de Red Bank rechtsomkeert maakte toen het weer plotseling omsloeg. Bij die manoeuvre kapseisde de veel te zwaar beladen platbodem en sloegen de meeste opvarenden overboord. Velen werden meegesleurd in een sterke aflandige stroming en dreven hulpeloos richting de baai van Galway. Duiker Mick Moriarty schreef in zijn memoires over een chaotische reddingsoperatie die meteen op gang kwam.

Dorpelingen op de kade snelden naar bootjes in de haven. Een groepje vissers dat in het naburige Kilkee meedeed aan een zwaardviswedstrijd werd gealarmeerd. De Garda (politie) in Galway vroeg versterking bij de Ierse luchtmacht, die een reddingshelikopter stuurde. Drie mannen in een roeibootje slaagden erin om drenkelingen met planken en zelfs de deksel van een koektrommel uit het water te vissen. Maar voor negen jongeren kwam de redding te laat…

Stapelstenen muurtjes

Het Ierse leger verscheen een dag later om een bergingsoperatie op te zetten. Het zou tot 16 juli - meer dan twee weken na de ramp - duren alvorens het laatste slachtoffer werd geborgen. Op de begraafplaats van New Quay herinnert een gedenkteken aan de tragedie. Nog elk jaar komen nabestaanden hier bijeen. Ik lees dat op de vijftigste herdenkingsdag, vorig jaar juni, in Saint Patrick’s Church een herdenkingsdienst is gehouden. Pastoor Bernard Mulkerrins ging voor in gebed, Kieran McInerney haalde herinneringen op aan de dag waarop hij zijn broer Frances en vriend Seamus Gaynor verloor.

Bridie en Margaret O’Dea beweenden hun zusjes Mary en Ann, Padraig Connolly knielde bij het monument waarop ook de naam van zijn zus Suzanne staat. Samen zijn ze daarna beslist met bloemen naar het kleine kerkhof bij Corcomroe Abbey gegaan. Een smal landweggetje, aan weerszijden voorzien van stapelstenen muurtjes, voerde hen naar de abdij die uitzicht biedt op The Burren en, als je over je schouder kijkt, ook de baai van Galway. In gedachten zagen ze de Red Bank vast nog eenmaal varen.

Voetnoot

De New Quay Tragedy is een voetnoot in de wereldgeschiedenis. Maar hier in Bealaclugga wordt de herinnering aan de ramp levend gehouden. Om stil van te worden. Tijd om naar Daly’s Corcomroe Bar te gaan en met een pint Guinness op het leven te proosten.

OP DE FOTO: Zicht op de 13e eeuwse Corcomroe Abbey, Bealaclugga, County Clare (Ierland). (2016).